รวมความรู้ โรสแมรี หยาดน้ำค้างหอมหวนแห่งทะเล

โรสแมรี พืชรูปทรงสวยงาม ประโยชน์หลากหลาย สามารถปลูกง่ายในเมืองไทย เพราะปรับตัวเข้าได้กับทุกสภาพอากาศ ทั้งยังไม่ต้องการดูแลมากมาย พืชที่ขึ้นชื่อว่าเป็น “หยาดน้ำค้างของท้องทะเล” เพราะมาจากเมดิเตอร์เรเนียน คนนิยมใช้ในอุตสาหกรรมอาหาร มานานหลายศตวรรษ

พืชเมืองหนาว โรสแมรี คืออะไร?

โรสแมรี (Rosemary) พืชพื้นเมืองชนิดไม้พุ่ม ถิ่นกำเนิดในแถบเมดิเตอร์เรเนียน ประเทศโปรตุเกส และทางตะวันตกเฉียงเหนือ ของประเทศสเปน จัดอยู่ในวงศ์ Lamiaceae ตระกูลกะเพรา เหมือนกับ สะระแหน่

โดยมีการกล่าวถูกค้นพบครั้งแรกเมื่อ 5,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช และได้รับการยอมรับให้เป็นสมุนไพรธรรมชาติของจีน ตั้งแต่ช่วงปลายราชวงศ์ฮั่น [1]

ลักษณะเฉพาะ โรสแมรี

ไม้ใบเขียวชอุ่มตลอดทั้งปี โดยใบด้านบนเป็นสีเขียว ส่วนท้องใบด้านล่างเป็นสีขาว มีดอกหลายสี ลักษณะใบเรียวคล้ายเข็ม ความยาว 2 – 4 เซนติเมตร ความกว้าง 2 – 5 มิลลิเมตร ลำต้นสูงระหว่าง 1 – 2 เมตร มีทั้งชนิดไม้พุ่มและไม้เลื้อย มีกลิ่นหอม และมีผลเปลือกแข็ง เป็นสีน้ำตาลอ่อน ประกอบด้วย 1 เมล็ด

พืชพื้นเมืองของภูมิภาคเมดิเตอร์เรเนียน มีความทนทานต่อสภาพอากาศหนาวเย็น ซึ่งสามารถทนความหนาว ในอุณหภูมิติดลบได้มากถึง -20 องศาเซลเซียส และทนต่อความแห้งแล้ง อยู่รอดได้แม้ภาวะขาดน้ำเป็นเวลานาน ซึ่งเมล็ดมีอัตราการงอกต่ำ และเติบโตค่อนข้างช้า แต่สามารถมีอายุยืนยาวได้ 35 ปี

แนวทางการปลูกต้นโรส แมรี

ต้นโรสแมรีเป็นพืชที่ทนทาน กับทุกสภาพอากาศ และทนทานต่อการตัดแต่งกิ่ง จึงช่วยให้เกิดการแตกกิ่งก้านใหม่ได้อย่างสม่ำเสมอ ทั้งยังปรับตัวได้ดี ในสภาพการปลูกทุกพื้นที่ สามารถเจริญเติบโตได้ในอุณหภูมิ 20 – 26 องศาเซลเซียส โดยมีปัจจัยสภาพแวดล้อม ดังนี้

• ความต้องการแสงแดด : ควรปลูกในพื้นที่มีแดดจัด หรือมีแดดบางส่วนของวัน ไม่เหมาะสมกับการปลูกในร่ม เพราะจะเจริญเติบโตได้ไม่ดีเท่าที่ควร
• ความต้องการน้ำ : ปริมาณน้ำน้อย - ปานกลาง สามารถทนการขาดน้ำได้นานหลายวัน ไม่จำเป็นต้องรดน้ำทุกวัน เนื่องจากไม่ค่อยชอบความชื้น หรือมีน้ำมากเกินไป อาจส่งผลทำให้ใบเหี่ยวเน่า และเกิดเชื้อรา ควรปลูกในกระถาง เพราะสามารถควบคุมน้ำได้ดีมากกว่า

การปลูกควรใช้ดิน ที่มีการระบายน้ำดี อย่างเช่น ดินร่วมผสมทราย และ ดินมีค่า pH เป็นกรดเล็กน้อย หรือปานกลาง โดยแบ่งการปลูกเป็น 2 วิธี ดังต่อไปนี้

• การปลูกแบบลงแปลงดิน : เตรียมดินแบบยกร่องปลูก สำหรับให้น้ำไหลผ่าน เว้นระยะห่างของต้น 50 เซนติเมตร ควรเป็นต้นที่มีอายุ 4 เดือนขึ้นไป เลือกใช้วิธีปักชำกิ่ง โดยดินควรมีค่า pH 5.5 – 8.9
• การปลูกแบบลงกระถาง : เตรียมดินทั่วไป ขุยมะพร้าว กาบมะพร้าว แกลบดิน และปุ๋ยขี้ไก่ โดยให้อยู่ในกระถางขนาด 8 x 10 นิ้ว เน้นใส่ดินให้มีปริมาณมาก และไม่ควรผสมใบไม้ เพราะจะทำให้ดินมีความชื้นจนเกินไป

ที่มา: โรสแมรี่ (Rosemary) : น้ำค้างแห่งท้องทะเล [2]

สรรพคุณและข้อควรระวัง โรสแมรี

สมุนไพรใบเขียวโดยเป็นหนึ่งใน พืชสมุนไพร ให้กลิ่นหอม นิยมใช้สำหรับเป็นยารักษา น้ำมันหอมระเหย ปลูกเป็นไม้ประดับ และประกอบอาหาร โดยอุดมไปด้วยวิตามิน และแร่ธาตุหลายชนิด รวมถึงสารพฤกษเคมี (Phytochemicals) ดีต่อสุขภาพ และเพิ่มประสิทธิภาพ การทำงานของร่างกาย

รวมสรรพคุณ โรสแมรี

กลิ่นของโรสแมรี มีกลิ่นหอมและรสชาติเฉพาะตัว ส่งผลดีกับสุขภาพ ไม่ว่าจะเป็น ช่วยบำรุงระบบความจำ (จากการสูดน้ำมันหอมระเหย ช่วยสลายสารแอซิติลโคลีน), ช่วยบรรเทาภาวะซึมเศร้า (จากการทานอาหารเสริม 1,000 มิลลิกรัม / วัน เป็นเวลา 1 เดือน), ช่วยลดความเครียด (จากการใช้น้ำมันหอมระเหย)

ต้านอนุมูลอิสระ (ลดสาเหตุการเกิดโรคมะเร็ง โรคเบาหวาน และโรคหัวใจ), ช่วยบำรุงกระเพาะอาหาร (ลดอาการเกร็ง ท้องอืด และต้านแบคทีเรีย), ช่วยป้องกันระบบประสาท (ลดการเกิดภาวะสมองขาดเลือด) และ ช่วยแก้ปัญหาผมร่วง (จากการใช้น้ำมันนวดศีรษะ 2 ครั้ง / วัน เป็นเวลานาน 6 เดือน)

ข้อควรระวังการใช้เป็นส่วนผสม

โรสแมรีถูกนำมาปลูกในไทย ช่วยในการเพิ่มกลิ่น และรสชาติของอาหาร มักใช้ใบโรสแมรีแบบสด และแบบแห้ง ส่วนมากเป็นเมนูอาหารอิตาเลียน อย่างเช่น สเต๊กเนื้อแกะ อกไก่อบใบโรสแมรี ชาสมุนไพร ซอสทาขนมปัง เนยโรสแมรี ซุปโรสแมรี พิซซ่า และ ยำมะกอกกากเจียวโรสแมรี เป็นต้น

สำหรับข้อควรระวัง หากนำโรสแมรีมาเป็นส่วนผสม ของผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ โดยปกติแล้วค่อนข้างปลอดภัยกับร่างกาย แต่ไม่ควรใช้ในปริมาณมากเกินไป อาจก่อให้เกิดผลข้างเคียง ควรระวังดังนี้

• ใบโรสแมรี : ควรรับประทาน 4 – 6 กรัม / วัน หากเป็นรูปแบบของยา สามารถทานได้นาน 4 สัปดาห์ และปริมาณการใช้น้ำมันหอมระเหย แนะนำ 0.1 – 1 มิลลิลิตร / วัน หากมากเกินกว่านั้น อาจมีอาการอาเจียน ผิวหนังเป็นผื่น และไวต่อแสงแดด
• ผู้มีโรคประจำตัว : หากกำลังใช้ยาชนิดอื่นอยู่ ควรหลีกเลี่ยงการใช้โรสแมรี
• ผู้ที่มีอาการชัก : หรือมีภาวะเลือกออกผิดปกติ อาจส่งผลทำให้อาการแย่ลง
• ผู้หญิงตั้งครรภ์ : ไม่ควรรับประทาน ทั้งแบบยาหรืออาหารเสริม เพราะจะทำให้เกิดการแท้งบุตร
• การสูดดมน้ำมันหอมระเหย : บางคนสามารถเกิดอาการแพ้ได้ เช่น อาการลมพิษ หรือแน่นหน้าอก

ที่มา: โรสแมรี่ สมุนไพรสารพัดประโยชน์ [3]

สรุป โรสแมรี “Rosemary”

โรสแมรี พืชไม้พุ่มและไม้เลื้อยใบเขียว แหล่งกำเนิดจากแถบเมดิเตอร์เรเนียน ทนทานกับสภาพอากาศหนาวเย็นและแห้งแล้ง ปลูกง่ายในทุกพื้นที่ ไม่ต้องการน้ำหรือความชื้นมากเกินไป รวมสรรพคุณทางยามากมาย ใช้ประกอบอาหารอิตาเลียน และผลิตภัณฑ์ในอุตสาหกรรมน้ำหอม

อ้างอิง

[1] wikipedia. (October 4, 2024). Rosemary. Retrieved from wikipedia

[2] thaifarmer. (November 30, 2023). โรสแมรี่ (Rosemary) : น้ำค้างแห่งท้องทะเล. Retrieved from thaifarmer

[3] pobpad. (2022-2024). โรสแมรี่ สมุนไพรสารพัดประโยชน์. Retrieved from pobpad