สรรพคุณผักใกล้ตัว มะเขือพวง กินสดกินสุกแบบไหนดีกว่า

มะเขือพวง หนึ่งในผักที่หลายคน อาจไม่ค่อยชอบกินนัก แต่ยกเว้นกับผู้ใหญ่และผู้สูงวัย เพราะมีรสชาติขมอมเปรี้ยวเล็กน้อย กินแล้วอร่อยดี ซึ่งเป็นพืชที่ปลูกง่ายมาก เจริญเติบโตข้ามปีออกผลตลอด และวางขายในตลาดทั่วไป พร้อมสรรพคุณมากมายดีกับสุขภาพ

ทำความรู้จัก มะเขือพวง คืออะไร?

มะเขือพวง (Turkey Berry) พืชไม้ยืนต้น ตระกูลมะเขือ วงศ์ของ Solanaceae โดยมีแหล่งกำเนิดในทวีปอเมริกากลาง และทวีปอเมริกาใต้ เป็นพืชขึ้นง่ายกระจายทั่วเขตร้อน นิยมปลูกเป็น ผักพื้นถิ่น ถูกนำมารับประทานแบบสด ๆ หรือนำไปปรุงอาหาร และสำหรับเป็นยาแผนโบราณ [1]

ภาพรวมลักษณะ มะเขือพวง

ต้นของมะเขือพวง เป็นพุ่มไม้ลำต้นเดียว แตกกิ่งก้านออกไป จะมีขนาดลำต้นค่อนข้างสูง ประมาณ 2 – 3 เมตร แต่บางครั้งอาจสูงได้ถึง 5 เมตร เปลือกนอกลำต้นสีเทา ส่วนเปลือกชั้นในสีเขียวทับสีงาช้าง กิ่งก้านจะเป็นสีเทาอมเขียว ใบเรียบมีความยาว 7 – 23 เซนติเมตร และความกว้าง 5 – 18 เซนติเมตร

ตามลำต้นมีดอกสีขาว ประกอบด้วย 5 กลีบแหลม ส่วนผลของมะเขือพวง เติบโตเป็นลูกสีเขียว ทรงกลมขนาดเล็ก (เส้นผ่านศูนย์กลางเพียง 1 เซนติเมตร) มีลักษณะคล้ายกับถั่วเขียว แต่ผลจะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง เมื่อสุกแบบเต็มที่ เนื้อในค่อนข้างบาง และมีเมล็ดสีน้ำตาล กลมแบน อยู่เป็นจำนวนมาก

การขยายพันธุ์และการเจริญเติบโต

การออกดอกและติดผล จะเกิดขึ้นหลังจากที่ลำต้น มีความสูงมากกว่า 1 – 1.5 เมตร ผลสุกจะมีน้ำหนักเฉลี่ย 1.3 กรัม และเมล็ดตากแห้งจะมีน้ำหนักเฉลี่ย 0.00935 กรัม หรือคิดเป็นอัตรา 1,070,000 เมล็ด / กิโลกรัม โดยเมล็ดเหล่านี้จะถูกปลูกลงดิน งอกขึ้นมาประมาณ 60% ภายใน 13 – 106 วัน

อัตราการเจริญเติบโตของมะเขือพวง ลำต้นสามารถเติบโตได้สูงถึง 0.75 – 1.5 เมตร / ปี แต่เป็นพันธุ์ไม้ที่มีอายุไม่ยืนยาว ส่วนมากอยู่ได้เพียง 2 ปี เท่านั้น สำหรับการควบคุมไม่ให้รกจนเกินไป สามารถทำได้โดยการถอนต้นออก เพราะการตัดแต่งกิ่ง จะไม่ทำให้ต้นไม้ตายง่าย ๆ

มะเขือพวง กินอย่างไรส่งผลดีกับสุขภาพ

กินมะเขือพวงอย่างไรดี? สามารถกินได้ทั้งแบบดิบ และแบบสุก แต่แนะนำว่าให้กินแบบสุกจะดีกว่า เนื่องจากว่ามะเขือพวงมียางเยอะ รสชาติเฝื่อนขม หรืออมเปรี้ยวเล็กน้อย หากกินแบบสด อาจทำให้ช่องปาก และลำคอระคายเคือง แต่เป็นพืชผักที่กินแล้วสบายท้อง ช่วยเรื่องระบบขับถ่ายเป็นอย่างดี

รวมสารอาหารและสรรพคุณ

สารอาหารในมะเขือพวง ล้วนมีสรรพคุณดี จำเป็นต่อร่างกายหลายชนิด ดังต่อไปนี้

• สารโซลาโซดีน (Solasodine) : ช่วยต่อต้านโรคมะเร็ง และบรรเทาอาการไอ ละลายเสมหะ
• สารสกัดจากมะเขือพวง : มีส่วนช่วยยับยั้ง Platelet Activating Factor (PAF) โดยเป็นสาเหตุหลักของการเกิดโรคหอบหืด
• สารทอร์โวไซด์ เอ และ เอช (Torvoside A, H) : ออกฤทธิ์ช่วยต้านเชื้อไวรัสเริม ชนิดที่ 1 (Herpes Simplex Virus Type 1) สามารถยับยั้งไวรัสได้มากกว่า ยากลุ่มต้านเชื้อไวรัส (Acyclovir) 3 เท่า
• สารทอร์โวนินบี (Torvonin B) : สารที่พบได้ส่วนมากในพืช ช่วยในการขับเสมหะ
• สารเพกติน (Pectin) : ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ของผู้ป่วยโรคเบาหวาน โดยจะช่วยเคลือบผิวในลำไส้ ให้มีการเคลื่อนตัวผ่านลำไส้แบบช้าลง จึงเพิ่มประสิทธิภาพ ของการดูดซึมแป้ง และน้ำตาลที่ย่อยแล้วอย่างช้า ๆ ส่งผลต่อระดับน้ำตาลในเลือดคงที่ และช่วยดูดซับไขมันส่วนเกิน
• สารต่อต้านอนุมูลอิสระ : ป้องกันความเสื่อมโทรมของร่างกาย และช่วยชะลอวัย

ที่มา: มะเขือพวงทำอาหารอร่อย ประโยชน์เยอะ ปลูกเองได้ [2]

เมนูอาหารรสเด็ดจาก มะเขือ พวง

มะเขือพวงตามหลักแพทย์แผนไทย จะมีรสชาติค่อนข้างขม จึงมักช่วยกระตุ้นความอยากอาหารได้ดี และบำรุงธาตุต่าง ๆ ภายในร่างกาย นอกจากนั้นยังใช้เป็นยารักษาโรค ทั้งการต้มผลและต้มใบ และสามารถนำมาประกอบอาหารได้หลากหลาย

แนะนำเมนูรสเด็ดจากผลมะเขือพวง ไม่ว่าจะเป็น แกงมะเขือพวงเห็ดหอมย่าง ซุปมะเขือพวง ผัดเขียวหวาน ข้าวผัดน้ำพริกลงเรือ แกงป่าเห็ด ยำหัวปลีย่าง หมูผัดกะปิมะเขือพวง น้ำพริกมะแขว่น น้ำพริกมะเขือพวง แจ่วมะเขือพวง ตำมะเขือพวง แกงเผ็ดมะเขือพวง แกงอ่อมปลาดุกใส่ ผักชีลาว เป็นต้น

สำหรับเมนูเครื่องดื่ม ในรูปแบบชามะเขือพวง ออกฤทธิ์เย็น มีสรรพคุณช่วยลดไขมัน ลดระดับคอเลสเตอรอลในเส้นเลือด ลดระดับน้ำตาลในเลือด และลดความดันโลหิตสูง เหมาะสมกับคนที่มีอาการถ่ายยาก และอาการท้องผูก สามารถทำเองได้ง่ายด้วย 2 วิธี คือ

• วิธี 1 : นำผลและใบเตยล้างน้ำสะอาด ทุบผลให้แหลก แต่ไม่ต้องละเอียด จากนั้นหั่นใบเตยเป็นชิ้นเล็ก นำไปตากแดดให้แห้ง และคั่วในกระทะ โดยใช้ไฟอ่อนคั่วนาน 5 นาที จนส่งกลิ่นหอม แล้วจึงนำไปตำในครกให้ละเอียดเป็นผง พร้อมชงดื่มกับน้ำร้อน
• วิธี 2 : นำผลสดไปคั่วในกระทะ ด้วยไฟอ่อนจนมีกลิ่นหอมแล้วพอ จากนั้นทุบผลให้แตก นำไปต้มให้เดือด แล้วใช้กระชอนกรองกากออก สามารถเติมใบเตยสด หรือหญ้าหวานได้พร้อมดื่ม แนะนำดื่มเพียง 1 – 2 แก้ว / วัน และรับประทานติดต่อกันนาน 7 – 10 วัน

ที่มา: มะเขือพวง(Pea eggplant) [3]

สรุป มะเขือพวง “Turkey Berry”

มะเขือพวง พืชผักชนิดยืนต้น ตระกูลมะเขือ จากแหล่งกำเนิดทวีปอเมริกา ปลูกเป็นผักสวนครัวง่าย ออกผลตลอดปี นิยมนำมาประกอบอาหารคาว และเป็นเครื่องดื่มแบบชา สามารถกินได้ทั้งผลดิบและผลสุก แต่แนะนำว่าควรกินผลสุกมากกว่า จะให้สรรพคุณทางยาต้านเชื้อ และรักษาโรคต่าง ๆ ได้ดี

อ้างอิง

[1] wikipedia. (October 17, 2024). Solanum torvum. Retrieved from wikipedia

[2] sgethai. (2023-2024). มะเขือพวงทำอาหารอร่อย ประโยชน์เยอะ ปลูกเองได้. Retrieved from sgethai

[3] hdmall. (2024). มะเขือพวง(Pea eggplant). Retrieved from hdmall