รวมความรู้ พริกไทยเสฉวน ฮวาเจียวเผ็ดร้อนชาลิ้นจากจีน

พริกไทยเสฉวน เครื่องเทศที่หลายคน นิยมเป็นอย่างมาก เราจะเห็นว่าพริกหอมชนิดนี้ ถูกปรุงแต่งอยู่ในอาหาร หลายประเภท ไม่ว่าจะเป็น น้ำซุปหม่าล่า แกงอ่อม หรือซอสพริกเสฉวน ทาบาร์บีคิว ทั้งคนจีนและคนไทยชอบรับประทาน ช่วยเพิ่มกลิ่นหอม ดับกลิ่นคาว และรสชาติอร่อยแสบปาก

ประวัติ พริกไทยเสฉวน พืชท้องถิ่นเผ็ดหอม

พริกไทยเสฉวน (Sichuan Pepper) หรือเรียกว่า ฮวาเจียว (Huajiao) เครื่องเทศยอดนิยม ในวัฒนธรรมอาหารเสฉวน ของประเทศจีน ประเทศเนปาล และ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ของประเทศอินเดีย โดยเป็นพืชในวงศ์ Rutaceae ถูกนำมาใช้ประกอบอาหาร และยาสมุนไพร มานานหลายศตวรรษ [1]

ย้อนรอยประวัติศาสตร์หลายพันปี ท่ามกลางเนินเขาสูงเขียวชอุ่ม มณฑลเสฉวน ประเทศจีน นักโบราณคดีกล่าวว่าพริกไทยเสฉวน ถูกใช้ตั้งแต่สมัยราชวงศ์ฉิน (เมื่อประมาณ 221 – 206 ก่อนคริสต์ศักราช) โดยมีสรรพคุณทางยา ช่วยในเรื่องการย่อยอาหาร บรรเทาอาการเจ็บปวด และ กระตุ้นการไหลเวียนของเลือด

สารและกลไกการออกฤทธิ์

พริกไทย เสฉวน เป็นเครื่องเทศที่มีรสชาติเผ็ดร้อน แต่ไม่ได้มาจากตระกูลพริก โดยจัดอยู่ในตระกูล Zanthoxylum พืชสมุนไพร ชนิดคล้ายพริกไทย ผิวขรุขระเล็กน้อย และมีกลิ่นหอมแรง ซึ่งรสชาติที่เผ็ดชา มาจากโมเลกุลแซนชูล (Sanshool) ทำปฏิกิริยากับตัวรับรสภายในปาก ก่อให้เกิดอาการลิ้นชาชั่วคราว

พริกไทยเสฉวน สายพันธุ์ยอดนิยม

สายพันธุ์ที่พบเห็นทั่วไป คือ Zanthoxylum Bungeanum หรือรู้จักกันในชื่อ พริกดอกไม้ พบมากในประเทศจีน มีลักษณะเป็นดอก สีน้ำตาลแดง มีรสชาติเข้มข้นกว่าสายพันธุ์อื่น นอกจากนั้น ยังมีสายพันธุ์ Zanthoxylum Armatum เป็นพริกไทยเสฉวนเขียว ให้รสชาติอ่อนกว่า แต่มีกลิ่นหอม และมีฤทธิ์ชารุนแรง

เกร็ดความรู้เพิ่มเติมกับ พริกไทยเสฉวน

สำหรับในประเทศจีน มีการเพาะปลูกหลายพื้นที่ โดยแต่ละพื้นที่จะแตกต่างกัน เรื่องของกลิ่นและรสชาติ อย่างที่รู้กันแล้วว่า สายพันธุ์พริกไทย เสฉวน นิยมใช้สีแดงและสีเขียว โดยสีแดงจะเหมาะกับการทำอาหาร ประเภทปิ้งย่าง ส่วนสีเขียวเหมาะกับอาหาร ประเภทต้มหรือนึ่ง ซึ่งสามารถใช้ได้ทั้งแบบสด และแบบแห้ง

รวมสารอาหารจากพริกไทย เสฉวน

ฮวาเจียวสามารถเก็บเกี่ยว ในช่วงฤดูใบไม้ร่วง โดยเลือกเก็บเมล็ดสีเขียว และจะเปลี่ยนเป็น เมล็ดสีน้ำตาลแดง ทำการปลูกพืชเมล็ดแห้ง และเอาเมล็ดออกจากเปลือก

สามารถเป็นเครื่องเทศ สำหรับปรุงอาหารได้หลากหลาย ให้คุณค่าทางโภชนาการ ในปริมาณ 100 กรัม ประกอบด้วย โปรตีน 5 กรัม ไขมัน 8 กรัม คาร์โบไฮเดรต 38 กรัม และแคลอรี 244 กิโลแคลอรี [2]

นอกจากนั้นยังเป็นแหล่งรวม วิตามิน B1, C ไบโอติน กรดโฟลิก กรดแพนโทธีนิก สังกะสี ซีลีเนียม ทองแดง โพแทสเซียม แคลเซียม แมกนีเซียม แมงกานีส ธาตุเหล็ก ฟอสฟอรัส และโซเดียม

สรรพคุณและข้อควรระวัง

อาหารรสชาติเผ็ดร้อนชาลิ้น ถูกปรุงแต่งอยู่ในอาหารเกือบทุกประเภท โดยเฉพาะเมนูหม่าล่า (Mala) หรืออาหารพื้นเมือง กินร่วมกับ ผักชีลาว ก็เข้ากันได้ ซึ่งความเชื่อของชาวจีน จะช่วยให้เลือดลมหมุนเวียนได้ดี และมีสรรพคุณทางยาดีกับร่างกาย ดังต่อไปนี้

• กระตุ้นระบบการไหลเวียนเลือด : มีปริมาณธาตุเหล็กสูง เหมาะสำหรับผู้ป่วยเป็นโรคโลหิตจาง
• ลดอาการเจ็บปวด : เมื่อรับประทาน ร่างกายจะหลั่งสารเอ็นโดรฟิน เพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวดได้
• กระตุ้นระบบย่อยอาหาร : จากสารแคปไซซิน (Capsaicin) ช่วยทำให้ระบบย่อยอาหารทำงานดี และช่วยกระตุ้นการเผาผลาญของร่างกาย
• ลดระดับความดันโลหิต และคอเลสเตอรอล : ด้วยสารต้านอนุมูลอิสระหลายชนิด ช่วยส่งเสริมการทำงานของหัวใจแข็งแรงมากขึ้น ส่งผลต่อความดันโลหิตลดลง และระดับคอเลสเตอรอลลดลง
• ป้องกันภาวะโรคกระดูกพรุน : จากแคลเซียมช่วยเสริมสร้างมวลกระดูก ให้มีกระดูกแข็งแรง
• บำรุงสายตา : ช่วยให้จอประสาทตามีความแข็งแรง ลดการเกิดอาการจอประสาทตาเสื่อม และลดการสูญเสียการมองเห็น
• บรรเทาอาการไข้หวัดคัดจมูก : ช่วยลดอาการอักเสบในลำคอ ขับเสมหะ แก้อาการวิงเวียนศีรษะ หายใจติดขัด โดยความเผ็ดร้อนของพริกเสฉวน จะช่วยขับเหงื่อออกมา ช่วยลดไข้หวัดได้ และดับพิษร้อนภายในร่างกาย
• น้ำมันหอมระเหย : เต็มไปด้วยสารเคมี และสารต้านอนุมูลอิสระ ที่มีส่วนช่วยให้ร่างกาย สามารถต้านเชื้อไวรัส หรือเชื้อราได้เป็นอย่างดี

คำเตือนควรระวัง : ผู้ที่เป็นโรคแผลในกระเพาะอาหาร (ไม่ควรรับประทานตอนท้องว่าง หรือมีระดับความเผ็ดร้อนสูง เพราะอาจเกิดอาการปวดท้อง), ผู้ที่มีอาการกรดไหลย้อน (อาจทำให้เยื่อบุหลอดอาหารระคายเคือง และเกิดอาการแสบร้อนกลางอก) และ ผู้มีปัญหาลำไส้แปรปรวน (อาจทำให้ท้องอืด และท้องเสีย) [3]

สรุป พริกไทยเสฉวน “Sichuan Pepper”

พริกไทยเสฉวน หรือคนจีนเรียกกันว่า ฮวาเจียว เครื่องเทศสำหรับปรุงแต่งอาหาร แหล่งกำเนิดจากประเทศจีน เนปาล และอินเดีย ถูกใช้เป็นยาสมุนไพร มาตั้งแต่สมัยราชวงศ์ฉิน นิยมรับประทานเมล็ดสีแดง และเมล็ดสีเขียว ทั้งสดและแห้ง มีสารอาหารมากมาย ช่วยกระตุ้นเลือดลมหมุนเวียนได้ดี

อ้างอิง

[1] wikipedia. (October 5, 2024). Sichuan Pepper. Retrieved from wikipedia

[2] foodus. (2024). มณฑลเสฉวนพริกไทย (จีนญี่ปุ่น). Retrieved from foodus.decorexpro

[3] sumire. (2023-2024). “ฮวาเจียว” พริกไทยเสฉวนอร่อยลิ้นชา. Retrieved from sumirethailand